چرا به امام حسن مجتبی (ع) کریم اهل بیت می گویند؟
وقتی از خود امام پرسیدند، چرا هرگز سائلی را ناامید برنمی‌گردانید؟ فرمودند: من هم سائل درگاه خداوند هستم و می‌خواهم که خدا مرا محروم نسازد و شرم دارم که با چنین امیدی سائلان را ناامید کنم. خداوندی که عنایتش را به من ارزانی می‌دارد، می‌خواهد که من هم به مردم کمک کنم.
مورّخان و دانشمندان در شرح حال زندگانی ایشان، بخشش‌های بی‌سابقه و انفاق‌های بسیار بزرگ و بی نظیری ثبت کرده اند. آن حضرت در طول عمر خود دو بار تمام اموال و دارایی خود را در راه خدا بخشیدند و سه بار نیز تمام دارایی خود را به دو نیم تقسیم کردند و نصف آن را در راه خدا به فقرا بخشیدند. به دلیل همین بخشش‌های بی‌نظیر است که امام حسن(ع) به «کریم اهل بیت(ع)» شهرت یافتند.
امام حسن ـ
علیه السلام ـ نسبت به دردمندان و تیره بختان جامعه بسیار دلسوز بودند، و با خرابه‌نشینان
دردمند و اقشار مستضعف و کم‌درآمد همراه و همنشین می‌شدند و دردِ دلِ آن‌ها را با
جان و دل می‌شنیدند و به آن ترتیب اثر می‌دادند، و در این حرکت انسان‌دوستانه جز
خداوند را مدّنظر نداشتند. هیچ فقیر و مسکینی از در خانه ی حضرت ناامید برنگشت و
حتّی خود ایشان به سراغ فقرا می‌رفتند و آن‌ها را به منزل دعوت می‌کردند و به آن‌ها
غذا و لباس می‌دادند.(1)
امام حسن ـ علیه السّلام ـ تمام توان خویش را در راه انجام امور نیک و خداپسندانه
به کار می‌گرفت و اموال فراوانی در راه خدا می‌بخشید. مورّخان و دانشمندان در شرح
حال زندگانی پر افتخار ایشان، بخشش‌های بی‌سابقه و انفاق‌های بسیار بزرگ و بی‌نظیری
ثبت کرده‌اند. آن حضرت در طول عمر خود دو بار تمام اموال و دارایی خود را در راه
خدا خرج کردند و سه بار نیز ثروت خود را به دو نیم تقسیم کردند و نصف آن را در راه
خدا به فقرا بخشیدند.(2)
از ابن شهر آشوب روایت شده که روزی امام حسن ـ علیه السّلام ـ بر جمعی از گدایان
گذشت که پاره‌ای چند از نان خشک‌ها را بر روی زمین گذاشته‌اند و می‌خورند، چون نظر
ایشان به آن حضرت افتاد از امام دعوت کردند و حضرت از اسب پیاده شدند و فرمودند:«
خدا متکبّران را دوست نمی‌دارد»و با ایشان نشستند و از طعام ایشان تناول کردند و
سپس از همه ی گدایان خواستند که برای صرف غذا به خانه ی حضرت بروند و حضرت با
غذاهای خوب ازایشان پذیرایی نموده به همه ی آنهالباسهای مناسب هدیه دادند.(3)
تاریخ از بخشندگی‌های امام حسن ـ علیه السّلام ـ داستان‌های فراوان به یاد دارد
مثلاً روزی عربی به نزد ایشان آمد و درخواست کمک کرد و امام دستور دادند که آنچه
موجود است به او بدهند و قریب ده هزار درهم موجود را به آن اعرابی بخشیدند.(4)
وقتی از خود امام پرسیدند، چرا هرگز سائلی را ناامید برنمی‌گردانید؟ فرمودند:« من
هم سائل درگاه خداوند هستم و می‌خواهم که خدا مرا محروم نسازد و شرم دارم که با
چنین امیدی سائلان را ناامید کنم. خداوندی که عنایتش را به من ارزانی می‌دارد، می‌خواهد
که من هم به مردم کمک کنم».(5)
به خاطر این بخشندگی‌ها و کارهای نیکی که از سوی امام حسن ـ علیه السّلام ـ در
مسیر خیر، احسان و کمک به طبقات درمانده و نیازمند انجام می‌گرفت آن حضرت را کریم
اهل بیت لقب داده اند.و با توجه به کرامت‌ها و بخشش‌های کم‌نظیر و گاهی بی‌نظیر آن
امام بزرگوار لقب «کریم» برازنده آن حضرت است.
پاورقی:
1. زمانی، احمد، حقایق پنهان، نشر دفتر
تبلیغات اسلامی، قم، چاپ اوّل، سال 1375، ص 268.
2. قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال، انتشارات هجرت، چاپ هشتم، 1374، قم، ج1، ص 417 ـ
پیشوایی، مهدی، سیره ی پیشوایان، نشر مؤسسة تحقیقاتی امام صادق، چاپ دوّم، 1374، ص
90.
3. مجلسی، محمد باقر، جلاء العیون، نشر انتشارات علمیه اسلامیه، ص 241.
4. قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال، پیشین، ص 418.
5. قرشی، باقر شریف، زندگانی امام حسن ـ علیه السّلام ـ ، ترجمه ی فخر الدین
حجازی، تهران: نشر بعثت، چاپ اوّل، 1376، ص135.
