نیایش در هنگام تنگدستی در صحیفه سجادیه

اللهم إنک ابتلیتنا فی ارزاقنا بسوء الظن ، و فی اجالنا بطول الامل حتی التمسنا ارزاقک من عند المرزوقین ، و طمعنا بامالنا فی اعمار المعمرین .فصل علی محمد و آله ، و هب لنا یقینا صادقا تکفینا به من مؤنة الطلب و الهمنا ثقة خالصة تعفینا بها من شدة النصب .و اجعل ما صرحت به من عدتک فی وحیک ، و اتبعته من قسمک فی کتابک ، قاطعا لاهتمامنا بالرزق الذی تکفلت به ، و حسما للاشتغال بما ضمنت الکفایة له .فقلت و قولک الحق الاصدق و اقسمت و قسمک الابر الاوفی : و فی السماء رزقکم و ما توعدون .ثم قلت فو رب السماء و الارض إنه لحق مثل ما أنکم تنطقون .

  بار خدایا تو ما را در روزیهامان به بدگمانی ( باور نداشتن به این که روزیها از جانب خداوند سبحان است که نتیجه آن یأس و نومیدی از رحمت اوست که آن را از گناهان بزرگ شمرده اند چنان که امید به رحمت او را از بزرگترین اعمال دانسته اند ) و در مدت عمرهامان به آرزوی دراز ( توقع و چشم داشت به طول عمر یا به تأخیر افتادن پایان آن ) آزمایش نموده ای ( آزمایش خداوند متعال رفتار اوست با بندگان مانند کسی که دیگری را آزمایش می نماید تا حقیقت کار را به دست آورد ، زیرا او - جل شانه - به آشکار و نهان داناست ) تا این که روزیهای تو را از روزی خواران ( که تو ایشان را روزی می دهی و از تو می خواهند ) طلب کردیم ، و به سبب آرزوهامان در عمرهای آنان که عمر دراز نمودند ( مانند حضرت لقمان - علیه السلام - که گفته اند : سه هزار و پانصد سال عمر نموده و حضرت نوح - علیه السلام - که هزار و پنجاه یا هزار و چهارصد سال در این دنیا زیسته ، و سلمان - علیه السلام - که سیصد و پنجاه سال یا بیشتر زندگانی کرده ) طمع و آز نمودیم ( به آرزوهای دراز طمع کردیم که همچون عمرهای آنها عمر نماییم و این باعث شد که در طلب روزی و گرد آوردن آن کوشش نماییم ) پس بر محمد و آل او درود فرست ، و ما را یقین و باور راستی ( یقینی که راسخ و استوار در دل است ) ببخش که به وسیله آن از دشواری درخواست ( از غیر تو ) برهانیمان ، و اطمینان خالص و پاک ( از روآوردن به غیر تو ) در دل ما افکن که به آن از سختی رنج ( در طلب روزی ) نگاهداریمان ( هرگاه انسان به خدا و یگانگی و علم و قدرت و حکمت او یقین داشته باشد می داند که کسی که چنین است برساندن روزی او تواناست پس به اسباب و وسایط دل نبسته از رنج روزی آسوده است ، و همچنین کسی که در همه کارها به خدا اطمینان خالص داشته باشد بحول و قوه توفیق و اعانت و یاری او اعتماد دارد نه به قدرت و علم خود و نه به اسباب و وسایط ، و معنی توکل و اعتماد به خدا همین است ، و تمسک به اسباب منافات با توکل به خدا ندارد ، زیرا معنی توکل چشم پوشیدن از اسباب نیست بلکه اعتماد نداشتن به آن است پس اگر کسی روزی بطلبد خداوند او را از اسباب مشروعه مانند تجارت و زراعت روزی می دهد ولی اعتماد تاجر و زارع به عمل خودشان نیست بلکه اعتمادشان به خداست و به این که رزق و روزی با خداست اگر بخواهد روزی تاجر و زارع را از تجارت و زراعت می دهد و اگر بخواهد از غیر این دو راه می رساند پس تمسک به تجارت و زراعت از حد و مرز توکل و اعتماد به خدا بیرون نمی باشد ، خلاصه قلب مؤمن با توکل متوجه به خدای تعالی است و توجه او به اسباب و وسایط از روی آن است که جهان عالم اسباب است و خداوند متعال نخواسته که کارها بی اسباب انجام گیرد ) و وعده و نویدی را که در وحی خود ( آنچه به پیغمبرت فرستاده ای ) تصریح و بیان کرده ای و در کتاب خویش ( قرآن کریم ) به دنبالش قسم و سوگند خود را آورده ای وسیله جدا ساختن کوشش ما و مشغول شدن به روزی که تو آن را تکفل و ضمانت نموده ای قرار ده پس گفته ای = و گفتار تو حق و درست و راستترین ( گفته ها ) است ( که دروغ در آن راه ندارد ) و قسم یاد کرده ای و قسم تو ( از هر قسمی ) راستتر وفا کننده تر است = " سوره 51 ، آیه 22 " : وقی السماء رزقکم وما توعدون یعنی ( اسباب ) روزی شما و آنچه به آن وعده داده می شوید ( بهشت ، دوزخ ، پاداش و کیفر ) در آسمان است آنگاه فرموده ای ( آیه 23 ) فو رب السماء و الارض انه لحق مثل ما انکم تنطقون یعنی پس به پروردگار آسمان و زمین سوگند که هر آینه آن حق و درست است مانند آن که شما سخن می گویید ( چنان که شک ندارید در این که سخن می گویید باید شک نداشته باشید در این که روزی شما در آسمان است ، و این مانند آن است که مردم به یکدیگر می گویند : این مطلب حق و درست است چنان که می بینی و می شنوی).