نیایش برای پناه جستن به خدا از ناملائمات در صحیفه سجادیه

بار خدایا به تو پناه می برم از حرص و آز ( بر دنیا ، رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود : بی نیازترین مردم کسی است که گرفتار حرص نباشد ، و حضرت امام باقر - علیه السلام - و فرمود : مثل حریص و آزمند " به دنیا " مثل کرم ابریشم است که هر چند پیچیدن ابریشم را بر خود فزونی دهد بیرون شدنش را دور " دشوار " سازد تا آن که با اندوه بمیرد (

  

اللهم انی اعوذ بک من هیجان الحرص ، و سورة الغضب ، و غلبة الحسد ، و ضعف الصبر ، و قلة القناعة ، و شکاسة الخلق ، و الحاح الشهوة ، و ملکة الحمیة .و متابعة الهوی ، و مخالفة الهدی ، و سنة الغفلة ، و تعاطی الکلفة ، و ایثار الباطل علی الحق ، و الاصرار علی المأثم ، و استصغار المعصیة ، و استکبار الطاعة .و مباهات المکثرین ، و الازراء بالمقلین ، و سوء الولایة لمن تحت ایدینا ، و ترک الشکر لمن اصطنع العارفة عندنا .أو أن نعضد ظالما ، أو نخذل ملهوفا ، أو نروم ما لیس لنا بحق ، أو نقول فی العلم بغیر علم .و نعوذبک أن ننطوی علی غش احد ، و أن نعجب باعمالنا ، و نمد فی امالنا .و نعوذ بک من سوء السریرة ، و احتقار الصغیرة ، و أن یستحوذ علینا الشیطان ، أو ینکبنا الزمان ، أو یتهضمنا السلطان .و نعوذ بک من تناول الاسراف ، و من فقدان الکفاف .و نعوذ بک من شماتة الاعداء ، و من الفقر الی الاکفاء ، و من معیشة فی شدة ، و میتة علی غیر عدة .و نعوذ بک من الحسرة العظمی ، و المصیبة الکبری ، و اشقی الشقاء ، و سوء الماب ، و حرمان الثواب ، و حلول العقاب .اللهم صل علی محمد و اله ، و اعذنی من کل ذلک برحمتک و جمیع المؤمنین و المؤمنات ، یاارحم الراحمین .

بار خدایا به تو پناه می برم از حرص و آز ( بر دنیا ، رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود : بی نیازترین مردم کسی است که گرفتار حرص نباشد ، و حضرت امام باقر - علیه السلام - و فرمود : مثل حریص و آزمند " به دنیا " مثل کرم ابریشم است که هر چند پیچیدن ابریشم را بر خود فزونی دهد بیرون شدنش را دور " دشوار " سازد تا آن که با اندوه بمیرد ) و تندی غضب و خشم ( رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود : هر که خشم خود را فرونشاند خدا او را از عذاب و کیفر خود باز دارد ) و تسلط حسد و رشک ( بر دیگران که آن آرزوی زوال نعمت است از دیگری برای خود ، و چنین آرزویی چه اظهار شود چه نشود حرام است بر خلاف غبطه چون غبطه آن است که آرزو دارد مانند نعمت دیگری برایش باشد بی آن که زوال نعمت را از او بخواهد ، حضرت صادق - علیه السلام - فرمود : حسد ایمان را می خورد چنان که آتش هیزم را می خورد ) و سستی صبر و شکیبایی ( در کار دنیا و آخرت ، حضرت امام باقر - علیه السلام - فرمود : پدرم علی ابن الحسین - علیه السلام - هنگام وفات من را به سینه گرفت و فرمود : پسرم تو را وصیت و سفارش می کنم به آنچه پدرم هنگام وفاتش من را به آن وصیت کرد به آنچه پدرش به او وصیت کرده : یا بنی اصبر علی الحق وان کان مرا یعنی ای پسرم بر آنچه حق و درست است شکیبا باش هر چند آن حق " در نظر تو " تلخ باشد ) و کمی قناعت و خرسند نبودن به کمی قسمت و بهره خود ( حضرت صادق - علیه السلام - فرمود : در تو راه نوشته شده : پسر آدم باش همچنان که می خواهی ، همان طور که می کنی جزا داده می شوی ، کسی که به کمی رزق از جانب خدا راضی و خشنود باشد خدا کمی عمل را از او می پذیرد ، و کسی که به کمی از حلال راضی شود قوت و خوراکش آسان و کسب و پیشه اش پاکیزه و از حد و مرز معصیت بیرون گردد ) و سوء خلق و بدخویی ( حضرت صادق - علیه السلام - فرمود : بدخلق خود را به مشقت و سختی می اندازد ، و از آن حضرت پرسیدند : خلق نیکو چیست ؟ فرمود : خود را هموار نما و سخنت را پاکیزه و برادرت را به خوشرویی ملاقات کن ) و افراط ( تجاوز از حد ) خواهش نفس ، و غلبه حمیت ( نکوهش شده که آن را عصبیت و طرفداری از ناحق گویند ، و آن از لوازم خشم و سرفرازی و خودخواهی است ، از حضرت علی ابن الحسین - علیه السلام - عصبیت را پرسیدند ، فرمود : عصبیتی که دارنده آن گناهکار به شمار می رود آن است که شخص می بیند بدهای قوم خود را بهتر از نیکان قوم دیگران . و اما حمیت پسندیده شده را غیرت " مردانگی " می نامند ، و آن در حفظ دین و مذهب حق یا در مال یا در اهل و ناموس یا در وطن و شهر به کار می رود که از مکارم و محاسن اعمال است ) و از پیروی هوس ( امیرالمؤمنین - علیه السلام - فرمود : ترسناکترین چیزی که بر شما می ترسم دو چیز است : پیروی از هوی ، و آرزوی دراز ، اما پیروی از هوی شخص را از حق بازمی دارد ، و اما آرزوی دراز آخرت را از یاد می برد ) و مخالفت هدایت و رستگاری ( آنچه را که خدا و رسول و ائمه اطهار - علیهم السلام - فرموده اند ) و خواب غفلت ( که خدای تعالی و رسول خود - صلی الله علیه وآله - را از آن نهی نموده و فرموده " سوره 7 ، آیه 205 " : ولا تکن من الغافلین یعنی و از کسانی که بی خبرند مباش ) و اقدام بر تکلف و کار با مشقت ( که انسان را به رنج آورده و خسته و بیزار نماید خواه در کار دین و خواه در کار دنیا ) و اختیار باطل بر حق ، و مداومت بر گناه ، و کوچک شمردن معصیت و نافرمانی ، و بزرگ داشتن طاعت و بندگی و از به خود نازیدن ثروتمندان ، و خوار شمردن فقرا و نیازمندان ( پیغمبر - صلی الله علیه و آله - فرمود : هر که مسلمان فقیری را برای بی چیزی کوچک شمرده و سبک گرداند حق خدا را سبک گردانیده پس در خشم خدای عز وجل است تا این که او را راضی نماید ) و بد رفتاری با زیردستان ( زن ، فرزند ، شاگرد ، خدمتگزار و پیروان ) و شکر بجا نیاوردن از کسی که به ما نیکویی کرده ( حضرت علی ابن الحسین - علیه السلام - فرمود : اشکرکم لله اشکرکم للناس یعنی سپاسگزارنده ترین شما خدا را سپاسگزارنده ترین شماست مردم را و از این که ستمگری را کمک کنیم ( که حرام است هر چند در کار مباح و روا باشد مانند جامه دوختن یا مسجد ساختن برای او ، در قرآن کریم " سوره 11 ، آیه 113 " فرماید : ولا ترکنوا الی الذین ظلموا فتمسکم النار وما لکم من دون الله من اولیاء ثم لا تنضرون یعنی بسوی ستمگران نروید و آنان را دوست نداشته باشید که شما را آتش خواهد گرفت و " آن هنگام " جز خدا برای شما دوستانی نیست پس یاری نخواهید شد ) یا آن که ستم رسیده ای را خوار گردانیم ( حضرت صادق - علیه السلام - فرمود : مؤمنی نیست که برادرش را خوار کند و بر یاری او توانا باشد جز آن که خدا او را در دنیا و آخرت خوار گرداند ) و آنچه حق ما نیست بطلبیم ، و در علم ( اصول و فروع دین ) از روی نادانی سخن بگوییم ( در قرآن کریم " سوره 17 ، آیه 36 " فرماید : ولا تقف ما لیس لک به علم ، ان السمع و البصر و الفواد کل اولئک کان عنه مسئولا یعنی دنبال آنچه به آن علم نداری مرو " تا نشنوی مگو شنیدم ، تا نبینی مگو دیدم ، تا ندانی مگو دانستم " که گوش و چشم و دل همه پرسیده می شوند " از گوش می پرسند چه شنیدی و برای چه شنیدی ؟ از چشم چه دیدی و برای چه دیدی ؟ از دل چه دانستی و برای چه دانستی ؟ " مفضل ابن یزید گفت : حضرت صادق - علیه السلام - فرمود : تو را از دو خصلت بازمی دارم که در آن دو مردان تباه شدند : یکی آن که خدا را از روی نادرستی بپرستی ، و دیگر این که از روی نادانی برای مردم فتوی داده حکمی بیان نمایی ، و حضرت باقر - علیه السلام - فرمود : هر که ندانسته و بی رستگاری بین مردم فتوی دهد ملائکه رحمت و فرشتگان عذاب او را لعن نمایند و گناه عمل کننده به فتوای او بر اوست ، و زرارة ابن اعین گفت : از حضرت باقر - علیه السلام - پرسیدم : حق خدا به بندگان چیست ؟ فرمود : این که بگویند آنچه می دانند و باز ایستند از آنچه نمی دانند ) و پناه می بریم به تو از غش ( خیانت و نمایاندن خلاف آنچه در درون است ) با کسی را قصد کنیم ( رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود : هر که بخوابد و در دل او برای برادر مؤمنش غش باشد در خشم خدا خوابیده و تا به صبح چنین باشد ، و اگر به این حال بمیرد بر غیر دین اسلام مرده ، و هم آن حضرت - صلی الله علیه و آله - فرمود : من غش مسلما فی بیع او شراء فلیس منا یعنی هر که با مسلمانی در فروش و خرید غش نماید از ما نخواهد بود ) و در کردارهامان خودپسند باشیم ( حضرت صادق - علیه السلام - فرمود : خدا می دانست که گناه برای مؤمن بهتر از عجب است ، و اگر چنین نبود هیچگاه او را به گناه آزمایش نمی نمود ) و آرزوهامان را دراز گردانیم و پناه می بریم به تو از بدی راز نهفته در دل ( حضرت صادق - علیه السلام - فرمود : بنده ای نیست که خیر و نیکی را پنهان کند پس روزهای می گذرد تا این که خدا برای او خیری آشکار سازد ، و بنده ای نیست که بدی پوشیده نماید پس روزها می گذرد تا این که خدا برای او شری هویدا گرداند ) و از کوچک شمردن گناه خرد ( گناهی که در دین برای آن حد و مجازات واجب نگردیده ، رسول خدا - صلی الله علیه و آله - به ابی ذر فرمود : به کوچکی گناه گناه مکن ، به کسی که او را معصیت و نافرمانی می کنی نگاه کن ) و از این که شیطان بر ما دست یابد ، یا روزگار ما را بدبخت گرداند ، یا پادشاه بر ما ستم نماید و پناه می بریم به تو از اقدام بر اسراف ( صرف مال بیش از آن که شرع و عقل جایز داند ، رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود : هر که در زندگی میانه رو باشد خدا روزی به او می رساند و هر که زیاده روی کند خدا او را از روز نومید گرداند ، و حضرت صادق - علیه السلام - فرمود : میانه روی چیزی است که خدا آن را دوست دارد ، و زیاده روی چیزی است که خدا آن را دشمن دارد اگر چه هسته خرما را دور اندازی ، زیرا آن برای چیزی به کار آید و اگر چه نیم خورده آبی باشد که آشامیده ای ، و ناگفته نماید : اسراف تنها در مال و دارایی نیست ، بلکه قرار دادن هر چیز است در غیر جای خود ، چنان که خدای تعالی قوم لوط را برای کار بیجا به اسراف وصف نموده " سوره 7 ، آیه 81 " : بل انتم قوم مسرفون یعنی شما گروهی اسراف کننده اید ) و از نیافتن روزی به اندازه نیازمندی ( که انسان را از درخواست از مردم بازداشته بی نیاز گرداند ، حضرت امیرالمؤمنین - علیه السلام - فرمود : برای خلق خدای تعالی پاداشها و کیفرهای فقر هست ، و از جمله نشانه فقر هرگاه پاداش باشد آن است که دارای خلق نیکو باشد ، و پروردگارش را اطاعت نماید ، و از حال خود شکوه نکند ، و خدای تعالی را سپاس گزارد ، و از جمله نشانه فقر هرگاه کیفر باشد آن است که بدخلق باشد ، و پروردگارش را نافرمانی کند ، و شکوه بسیار نماید ، و از مقدر شده به خشم آید ) و پناه می بریم به تو از شماتت و شاد شدن دشمنان ( از گرفتاری که به ما رخ می دهد ، از حضرت ایوب - علیه السلام - پرسیدند : از آنچه بر تو گذشت کدام سختتر بود ؟ فرمود : شماتت دشمنان ، حضرت صادق - علیه السلام - و فرمود : هر که برادر خود " مؤمنی " را به مصیبت و اندوهی که به او رخ داده شماتت کند از دنیا نمی رود تا این که گرفتار شود ) و از نیازمندی به مانندان خود ( در نسب و حسب یعنی در نژاد و بزرگی ، یا افراد مردم ) و از زندگی در سختی ، و از مردن بی ساز و سامان ( تقوی و عمل صالح که توشه سفر مرگ است ) و پناه می بریم به تو از بزرگترین تاسف و افسوس ( در آخرت برای نداشتن اعمال صالحه در دنیا ) و بزرگترین مصیبت و اندوه ( در دین ، از حضرت امیرالمؤمنین - علیه السلام - پرسیدند : سختترین مصیبتها کدام است ؟ فرمود : مصیبت در دین ) و بدترین بدبختی ( دخول در آتش ) و از بدی بازگشت ( به دوزخ ) و نومیدی از پاداش ( بهشت ) و رسیدن کیفر ( در قیامت ) بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست ، و من را و همه مردان و زنان با ایمان را به رحمتت ( که هر چیز را فراگرفته ) از آنچه گفته شد پناه ده ای مهربانترین مهربانان ( حضرت امام محمد باقر - علیه السلام - فرمود : به خدا قسم بنده مؤمن در حاجت خود بر خدای عز وجل اصرار نمی کند جز آن که خدا حاجتش را روا می سازد ، و حضرت امام جعفر صادق - علیه السلام - فرمود : خدای عز وجل اصرار در درخواست بعضی از مردم را بر بعضی نمی پسندد و آن را برای خود دوست دارد خدای عز وجل دوست دارد که از او سؤال کنند و آنچه نزد اوست بخواهند).